રક્ષાબંધન

with Munibhai, 1950

જિંદગીમાં   દીર્ઘ    રુજુ   રુણબંધ  ભાઈ બહેનમાં
બે   કીનારા   સ્નેહના    વારી  છલકતા  વ્હેણમાં

 માવડીની       ગોદમાંથી       ખેંચતો      ઉતારવા
વળી બોરજાંબુ    આપતો’તો   બેનીને   મનાવવા

 મસ્તીમાં મારે  ખરો  પણ,  મારવા  ના દે  કોઈને
  હું કદી  વઢું  લડું  પણ  આંચવા  ના  દઊ  કોઈને

 અરે! કોણ આને પરણશે! ચોટલો બાંધી ચીડવતો
 બહેનનો   સુહાગ    શોધે,   કો   કસર  ન  ચલાવતો

 અંતિમ    સમય   હો માતનો  કે કષ્ટનુ  કારણ  હશે
હ્રદયના    ખાસ   ખૂણામાં    સહોદર    હાજર    હશે

 પાનખરના    પ્રહરમાં    હું    આજ  આવીને   ઊભી
બાલપણથી   શુભેચ્છા    સદભાવ   વરસાવી રહી

 અત્યંત    નાજુક   લાગણી  અણકહી  જે  અનુભવી
 પ્રાર્થના,    હીરદોરથી    રક્ષા   કરો     મમ વીરની

———-સરયૂ પરીખ

   Rakshaa Bandhan

 The longest relationship in my life is with my sibling

               Kind of competing, but caring deep feeling

 My brother, who used to pull me down from my mother’s lap,

  Is the one who brought in life the pleasantry and pap 

He might hit me for mischief, but he wouldn’t let anyone harm me

I screamed and fought with him, but I wouldn’t let anyone scold him.

‘Oh, who will marry her?’ He used to pull my hair and tease,

But to find a good husband for me, he would not compromise.

It could be the last hours of our mom’s life or some trouble in my life,

My brother will be present in that special corner of my heart.

Years have gone by since our childhood has part,

Always shower him well wishes from the bottom of my heart

                  The gentle subtle feelings are wrapped in a string  

          This soft shiny silk pray all the joy to bring 

——————————————————–
Sangita-Samir, 2008

Wonderful Smile 

Pretty little girl is coming to town
Not seen for a while
Glad she came down

She smiles at us, but clings to her dad
Then frowns a little, may be she’s sad

 Delicate tress partially covers her face
Lovely little hands twist soft silk lace

 Sits at the table asks, “When, what, how!”          
Giggles at Bapu when he sneaks in a “wow!”

 Butterfly flutters on her lemon yellow dress
Runs with her cousin who tries to impress

 We try to convince for a hug or a kiss
She remains reserve, rare hit or miss

 Visit is over, we say “Sweet, so long.”
Coy rejoice, holds daddy all along

             ———

            Saryu Parikh   /After Samir and Grand daughter Ava’s visit. June 2009

 

 

 Realize

  You sit in your narrow little corner and, Judge

                  The World passes by

 

You sit in your narrow little corner and, Sulk

                  Love passes by

 

You sit in your narrow little corner and, Complain

                 Time passes by

 

You sit in your narrow little corner and, Connive

                Peace passes by

 

You sit in your narrow little corner and, Frown

                Joy passes by

 

You sit in your narrow little corner and, Demand

               Nature passes by

 

You come out from your narrow little corner and, Realize

             The Universe around, sings by

 

 

Saryu Parikh   Austin, 6/09

 

 

 

  ચિત્રઃ દિલીપ પરીખ

તમસ, રજસ, સત્વ

અગણિત ઈચ્છાઓ,   માત એની મમતા
  અવિરત    ક્લેષો,      માત  ‘હું’ અહંમતા–

 સુખ અને દુઃખ  એક સાથ સાથ  વસતા
  અનેક  વિધ આકારે  સર્વ  સમય  ડસતા–

 મધ  મીઠા  સાકર સા સ્વાદથી રીઝવતા
    નશીલા સુંવાળા ગુપ્ત ભાવમાં વિષમતા–

 માયાની     મોહજાળ     મલકે     માદકતા
 તમસ દ્વાર  ખૂલ્લુ,    આમંત્રે   લોલુપતા–

એક     એક     પગલે      ઉંડા     ઉતરતા
   બહાર   કેમ  નીકળું?   ભારી    વિહ્વળતા–

 કર્તવ્ય    કર્મ     ધર્મ    સ્નેહમાં    સફળતા
    રાજયોગ યમનિયમ તપમાં નિયમિતતા–

ચંદનમન   ઘસી  ઘસી  સુવાસિત સમતા
  જ્ઞાનધ્યાન દાનપુણ્ય, વિકસે સાત્વિકતા–
———

એક પિતાની  મૂંઝવણ

“દસેક મીનીટ પહેલા જ અમારા ઘરમાંથી મોહનભાઈ નીકળીને ડાબી તરફ વળ્યા હતાં તેથી માનુ છું કે મોટા નહેરુ મેદાનમાંથી ચાલતા જતાં હશે. સાયકલ જરા ઝડપથી ચલાવીશ તો પંહોચી જઈશ. હાં, દૂરથી સફેદ ધોતીયું અને સફેદ ઝભ્ભો પહેરેલ નાજુક પાતળા શરીરવાળા માણસ દેખાયા.”

મંદીરની સાંજની આરતીના મીઠા ઘંટારવ સંભળાતા હતાં.

એ વખતે હું હાઈસ્કુલમાં  ભણતી હતી. મોટા ભાઈ લગ્ન વયસ્ક થયેલા તેથી અવારનવાર લોકો લગ્ન વિષે વાત કરવા આવતા. એ દિવસે રવિવારની મોડી બપોરે સાંઈઠેક વર્ષના વડીલને ઘરમાં દાખલ થતાં જોઈ અમારા બાને નવાઈ લાગી. એમણે પોતાનો પરિચય “મોહનભાઈ” તરીકે આપ્યો. અમારી નાની જ્ઞાતિમાં ઘણાં લોકોને ઓળખીએ અને જોયે નહિ તો પણ એમની વાતો, કુટુંબનો ઈતિહાસ વગેરે ખબર હોય.

મોહનભાઈએ વધારે પરિચય આપ્યો એટલે તરત ખ્યાલ આવ્યો, કારણકે ગયા અઠવાડીયે જ મામી કહેતા હતા કે,‘મોહનભાઈને બે દીકરીઓ છે. ભણેલી છે પણ બહુ આઝાદ છે, જરા છકેલી છે. મોટીની બહુ ખબર નથી પણ નાની કોઈ બાપુની સેક્રેટરી તરીકે કામ કરે છે અને સાંભળ્યુ છે કે મોહનભાઈને એમની બહુ ચિંતા છે.’

મોહનભાઈને જોઈને જ સહાનુભૂતિ થાય એવો સરળ સંસ્કારી દેખાવ. વાતચીત કરવાની નમ્ર રીતભાત જોઈ મારા બા ભાવથી એમના કુટુંબના ખબરઅંતર પૂછી રહ્યા હતા અને તેઓ સંકોચ પૂર્વક જવાબ આપતા હતા.મેં ચા લાવીને આપી તેને ન્યાય આપ્યો. લાંબા સમય સુધી ગોળ ગોળ વાતો ચલાવી. જુદી જુદી રીતે ભાઈ વિષે સમાચાર પુછતાં રહ્યા. અમને ખ્યાલ આવી ગયો કે વાત કઈ દિશામાં જઈ રહી છે! જરા સંકોચ સાથે છેવટે બોલ્યા, “મારી નાની દીકરી ભણેલી ગણેલી છે એને તમારે ઘેર વરાવવી છે, તેથી હા પાડી દો.”

મારા બા કહે, “ અરે, એમ વર કન્યા એકબીજાની પસંદગી ન કરે ત્યાં સુધી મારાથી હા પાડી ના શકાય.”  પણ મોહનભાઈના ચહેરા પરના ભાવ જાણે કહેતા હતા કે, ‘આજે દીકરીનુ નક્કી કરીને જ જવું છે.’ મોહનભાઈ ઊભા થયા. એમની જોળીમાંથી રુપિયો અને નારિયેળ કાઢી મારા બાના હાથમાં પકડાવતાં કહે,  “એ તો પસંદ થઈ જ જશે. મહેરબાની કરીને આજે ના ન પાડતા.” એવું  કંઈક બોલતા ચંપલ પહેરીને ચાલી નીકળ્યા.

મારા બા તો અવાક બની ઊભા રહી ગયા. હું એમના ચહેરા પર અજબની અકળામણ જોઈ રહી. જરા કળ વળતાં કહે, “આ તો ઠીક ન થયુ. મોહનભાઈ લાચાર અને ચિંતિત અવસ્થામાં પરાણે રુપિયો અને નારિયેળ આપી ગયા પણ વાત આગળ ચાલે એવી કોઈ શક્યતા નથી. હવે શું કરશું?”

જરાક વિચાર કરી મેં કહ્યુ, “બા, મને એ વસ્તુઓ આપો, હું એમને પરત કરી આવુ.”
સંધ્યાનાં  આછા અજવાળામાં બીચારા જીવ ધીરે ધીરે જઈ રહ્યા હતા.

સાયકલ પરથી ઊતરતા મેં કહ્યુ, “મામા, ઊભા રહો. માફ કરજો, પણ મારા બા કહેડાવે છે કે રુપિયો અને નારિયેળ સ્વીકારવાનુ અત્યારે અમારા માટે યોગ્ય નથી.” કહેતા કહેતા એમની જોળીમાં વસ્તુઓ મેં મૂકી દીધી.

એમના ચહેરા પર નીરાશા છવાઈ ગઈ, પણ “કંઈ વાંધો નહીં ” કહી ફીક્કુ સ્મિત આપી વિદાય લીધી.

હું દૂર સુધી એક મૂંઝાયેલ પિતાને જતા જોઈ રહી.  આરતીનો ઘંટારવ સમી સાંજની ગંભીરતામાં વિલીન થઈ  ગયો.
————   

सुफीया अंजली

लो आओ आज मीलावुं तुमको,नन्ही बेटी सुफीयासे

अभी   अभी  वो आई है,  खुद  ईश्वर  अल्लाके   घरसे—

ईसिलीये वो  सोती  रहेती,   सारे    दिन  और   रातोमे

शायद   सूनती    रहेती  हैं,  खोई   परीयोंकी     बातोमे—

क्या देखे वो क्या सोचे है,  कैसे हम क्युं कर जाने

सपने देखे वो हंसती हो,  क्या अपने  क्या अनजाने—

टकटकती  वो   देखे  मांको,  मधुर  मधुर जो मुस्काये

नरम नरम हाथोसे पकडे, सब ऊलजन मां सुलजाये—

भैया   शानसे  चढकर बैठा,    है   पापाकी       गोदीमे     

देखो   क्या तुफान   उठे,    जब  ये भी  बैठे गोदीमे—

जब जी चाहे  सोये  जागे,  दुध  पीये  या    तो   रोये

जो मन चाहे खेल रचाये, सबके  दिलको    बहेलाये—

 “संगीता-मृदुलकी बेटी, केतनकी बहेन, हमारी पोती”

Sufiya Anjali

Let me introduce you to our sweet little Sufiya

Who has just arrived from the house of Ishwar-Allah

The reason she has been sleeping Day and night

May be that she is listening to the unfinished stories of the Angels

What is she observing  or hearing, how can we know?

Thinking of her dreams, she maybe smiling, to us it is  unknown

She stares at her mother, who is sweetly smiling at her

Who holds her with gentle hands and resolves all the problems

Look at her brother who is sitting so smugly in the Papa’s lap

let’s see what storm arises when she also sits in his lap

Whenever she feels like it, she sleeps, wakes up, drinks milk or cries

Whatever she chooses to do, it  pleases our hearts

—- Sangita-Mridul’s daughter, Kethan’s sister and our granddaughter—-

   નજર

 દ્વારિકા નગરીને  દર્શને, અછડતો  અવનવ   ઊઠે,
નજર ખેંચી  જોઈ   લઉં,  કદાચ વનમાળી  મળે!

 રમતાં   કિરણની   ધૂપમાં,  આશ નજરે જોઇ  લઉં,
 પાષાણ વીંટતા પવનમાં, કદાચ ખીલ્યું ફૂલ મળે!

 રીઝવવા   ચરણે  નમુ,   શુભ   સરળ  સન્માનથી,
શ્યામળી   સખ્ત  આંખોમાં,    કોઈની  કરુણા મળે!

 છોડતાં આપનો આશરો, અતૃપ્ત નજરે જોઇ લઉં,
ભાવહીન  શુષ્ક  આંખોમાં,  કદાચ કોમળતા મળે!

 નાદાન   નજરું   શોધતી’તી, પ્રેમ  કો પલકો  મંહી,
આજ   આ  નવલ  નૈનોમાં,  માતની  મમતા  મળે!
 ——————
ડો.કમલેશ લુલ્લાએ તૈયાર કરેલ આકાશ દર્શનમાં, દ્વારિકા નગરી જોતા…

                           Love   and   Respect

                            Mix   with    Joy

                               Take a Day at a Time

                              And  dole  Enjoy—

                          Sweet   and  Sour

                        Mix   with   Smile

                        Wait   for  a  while

                         Bring them Delight—

                      Good   and   Bad

                          Mix with Compassion

                           Take   some   Care

                              Add Warm Variation—

                         Flower   and   Faith

                         Mix  with  Dedication

                          With  Passion and Peace

                             Taste  deep   Meditation—

                             ——————-

ઝરમર

ધૂમ્મસની  આછેરી ચાદર,  ત્યાં દૂર સુધી
નીતરતા ટીપાની  ઝાલર,  ત્યાં દૂર સુધી
 
વૃક્ષો   નમાવીને   મસ્તક    દે  તાલ  સુધીર
   પત્તા   ને    ફૂલોનો   થરથરાટ   છે   અધીર—

 ઉંચેરી     બારીની     કાંગરીની   કોર   પર
નાજુક ને નમણાં  એક ચહેરાની આડ પર

નીલમસી    આંખોની   કાજળની  કોર  પર
   નમતી એ ભીની સી પાંપણની છોર પર—

આંસુના  આવરણ  ઉતારવાને, ઓ  સજન
ઉત્સુક મન  ઉડવાને વ્યાકુળ, ઓ રે સજન

પાંખો    ફફડાવે,    તું   આવે,  ઓ રે સજન
      અવની ને આભલાનુ ઝરમર મીલન સજન—

————————–

ઓસ્ટીનના ટેકરી પરના, નવા ઘરની બારીમાંથી સુંદર દ્રશ્ય જોતા લખાયેલ–

માર્ચ ૨૦૦૯